Unazat e Saturnit nuk janë thjesht një dekorim i bukur – shkencëtarët mund ta përdorin këtë veçori për të kuptuar se çfarë po ndodh thellë brenda planetit.
Duke përdorur unazat e famshme si sizmograf, shkencëtarët studiuan proceset brenda planetit dhe përcaktuan se bërthama e tij duhet të jetë "fuzzy". Në vend të një sfere të ngurtë si ajo e Tokës, bërthama e Saturnit duket se përbëhet nga një "supë" shkëmbi, akulli dhe lëngjesh metalike që përzihen dhe ndikojnë në gravitetin e planetit.
Studimi i ri përdori të dhëna nga misioni Cassini i NASA-s, i cili rrotulloi Saturnin dhe hënat e tij për 13 vjet nga 2004 deri në 2017. Në vitin 2013, të dhënat nga misioni treguan për herë të parë se unaza më e brendshme e Saturnit, unaza D, pulson dhe rrotullohet në një mënyrë që nuk mund të shpjegohet plotësisht nga ndikimi gravitacional i hënave të planetit. Një studim i ri shqyrton këto lëvizje në unazat e Saturnit në më shumë detaje për të fituar njohuri mbi proceset brenda tij.
Bërthama e planetit jo vetëm që duket e rrëshqitshme, por gjithashtu shtrihet në 60% të diametrit të planetit, duke e bërë atë shumë më të madh nga sa mendohej më parë. Analiza tregoi se bërthama e Saturnit mund të jetë rreth 55 herë më masiv se i gjithë planeti Tokë. Studimi parashikon që 17 nga masat thelbësore të Tokës përbëhen nga akulli dhe shkëmbinjtë, dhe pjesa tjetër - nga lëngu i bazuar në hidrogjen dhe helium. Lëvizjet në bërthamë shkaktojnë valëzime të vazhdueshme në sipërfaqen e Saturnit. Këto valë sipërfaqësore shkaktojnë ndryshime delikate në gravitetin e planetit, të cilat më pas ndikojnë në unazat.
“Saturni gjithmonë dridhet, por është i padukshëm”, thanë shkencëtarët në një deklaratë. “Sipërfaqja e planetit lëviz rreth një metër çdo një deri në dy orë, si një liqen ngadalë i paqëndrueshëm. Ashtu si një sizmograf, unazat kapin shqetësimet gravitacionale dhe grimcat e unazës fillojnë të lëkunden."
Sipas shkencëtarëve, natyra e këtyre valëzimeve unazore sugjeron që bërthama, pavarësisht lëkundjeve të saj, përbëhet nga shtresa të qëndrueshme me densitet të ndryshëm. Materialet më të rënda ndodhen rreth qendrës së planetit dhe nuk përzihen me materiale më të lehta më afër sipërfaqes.
"Që fusha gravitacionale e planetit të lëkundet në këto frekuenca të veçanta, brendësia duhet të jetë e qëndrueshme dhe kjo është e mundur vetëm nëse përqindja e akullit dhe shkëmbinjve rritet gradualisht ndërsa afroheni me qendrën e planetit," thanë studiuesit.
Lexoni gjithashtu: