Organizata Evropiane për Kërkime Bërthamore (CERN) miratoi planet për të ndërtuar një përplasës gjigant në Evropë me një diametër prej 100 kilometrash dhe një kosto prej 23 miliardë dollarë.Krahasuar me instalimin e ri, Përplasësi i madh i Hadronit – Një përshpejtues i grimcave të ngarkuara me një diametër prej 27 kilometrash dhe i aftë për të punuar me energji deri në 16 TeV (teraelektronvolt) – do të duket thjesht i vogël.
E ashtuquajtura Përplasësi rrethor i së ardhmes (FCC) është planifikuar të përdoret për të përplasur grimcat e ngarkuara me një energji prej më shumë se 100 TeV. Falë kësaj, shkencëtarët do të jenë në gjendje të krijojnë shumë më tepër bozone Higgs, ekzistenca e të cilave u konfirmua për herë të parë nga CERN në 2012. Studimi i këtyre grimcave elementare do të na lejojë të kuptojmë më mirë natyrën e materies së errët, si dhe misteret e tjera të Modelit Standard të fizikës.
"Një makinë e tillë do të jetë në gjendje të krijojë një numër të madh bozonesh Higgs në një mjedis të pastër, i cili do të lejojë përparim të konsiderueshëm në hartimin e ndërveprimeve të ndryshme të bozonit Higgs me grimcat e tjera, si dhe të bëjë matje me saktësi jashtëzakonisht të lartë." tha CERN në deklaratën e saj për shtyp.
Në një dokument të ri që përshkruan planet aktuale të organizatës, CERN tregon se prioriteti tani është përfundimi i modernizimit të Përplasësit të Madh të Hadronit ekzistues dhe rritja e shkëlqimit të tij me magnet shumë të fuqishëm superpërcjellës NbSn. Kjo do të lejojë shumë më tepër përplasje të grimcave brenda përplasësit në krahasim me aftësitë aktuale, gjë që do të rrisë shanset për të ri-zbuluar bozonet Higgs dhe grimca të tjera elementare të rralla.
CERN dëshiron të fillojë ndërtimin e përplasësit të ri deri në vitin 2038, por ka një problem të madh - paratë. Projekti i ri i fizikantëve është aq i kushtueshëm sa që financimi për të do të duhet të kërkohet jashtë Bashkimit Evropian. Është fare e mundshme që për këtë të jetë e nevojshme edhe krijimi i një organizate të re shkencore globale, e cila përveç vendeve evropiane do të përfshijë edhe SHBA-në, Kinën dhe Japoninë.
Lexoni gjithashtu: